Szczelność domu

Budując dom energooszczędny, musimy zadbać o jego szczelność. Na czym konkretnie polega tzw. szczelność powietrzna budynku i jakie technologie nam ją zagwarantują?

Co to znaczy, że dom jest „szczelny”?

Szczelność jest cechą budynku związaną ze swobodną wymianą powietrza między jego wnętrzem a zewnętrzem. Parametr ten jest niezwykle istotny w kontekście energooszczędności budynku: odpowiednia szczelność powietrzna domu oznacza, że straty cieplne w pomieszczeniach są mniejsze, a niekontrolowany napływ chłodnego powietrza z zewnątrz ograniczony. Innymi słowy, szczelny dom odznacza się lepszą charakterystykę energetyczną, a co za tym idzie również wyższym komfortem cieplnym w pomieszczeniach. 

Nieszczelność przegrody budowlanej:

• powoduje straty cieplne, co wiąże się ze zwiększonymi opłatami za ogrzewanie w okresie zimy i chłodzenia w okresie lata,
• negatywnie wpływa na akustyczną izolację przegród, 
• jest przyczyną powstawania kondensatu pary wodnej, obniżenia temperatury i zwiększenia wilgoci, powstawania pleśni i grzybów patogennych,
• jest przyczyną powstawania korozji przegród budowlanych i syndromu „chorego budynku”. 

Aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące szczelności powietrznej określone są w Dz. U 2019 r. poz. 1065, których fragment przywołany został poniżej:

„(…)W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku użyteczności publicznej, a także w budynku produkcyjnym przegrody zewnętrzne nieprzezroczyste, złącza między przegrodami i częściami przegród oraz połączenia okien z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza.(…)”

Żródło: Dz. U 2019 r. poz. 1065

Zgodnie z aktualnymi Warunkami Technicznymi, szczelność powietrzna budynków powinna wynosić:

• w budynkach z wentylacją grawitacyjną lub wentylacją hybrydową – n50 < 3,0 h–1
• w budynkach z wentylacją mechaniczną lub klimatyzacją – n50 < 1,5 h–1.

Dodatkowo zostały zdefiniowane poziomy szczelności powietrznej budynku przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, których osiągniecie jest konieczne do otrzymania dofinasowania do budowy domów energooszczędnych i pasywnych:

• w budynkach energooszczędnych n50<1 h-1 (standard NF40)
• w budynkach pasywnych n50<0,6 h-1 (standard NF15)

Jakie technologie i materiały są kluczowe dla zapewnienia szczelności domu?

Na szczelność powietrzną budynku bardzo duży wpływ ma sposób osadzenia stolarki otworowej. Oznacza to, że wysoki poziom szczelności budynku możemy uzyskać m.in. dzięki prawidłowemu montażowi okien i drzwi zewnętrznych. Niezawodną metodą instalacji stolarki opracował Soudal, autor nowoczesnych technologii Soudal Window System (SWS) oraz Soudal Window Installation (SWI).

Soudal Window System, czyli tzw. szczelny montaż okien jest już standardowym rozwiązaniem w energooszczędnym budownictwie. SWS polega na zastosowaniu trójwarstwowego uszczelnienia styku okna ze ścianą zewnętrzną, co umożliwia znaczną poprawę izolacyjności złącza okiennego. Poszczególne warstwy uszczelnienia tworzą:

• pianka poliuretanowa, która dokładnie wypełnia odstęp między ramą okienną (lub drzwiową) a murem i pełni funkcję materiału izolacyjnego (środkowa warstwa uszczelnienia),
• paroszczelne taśmy SWS lub płynne membrany Soudatight, które chronią piankę przed działaniem wilgoci gromadzącej się wewnątrz pomieszczeń (wewnętrzna warstwa uszczelnienia),
• paroprzepuszczalne taśmy SWS lub płynne membrany Soudatight, które przeciwdziałają wnikaniu wilgoci z otoczenia budynku do pianki poliuretanowej, umożliwiają zarazem odprowadzenie pary wodnej w odwrotnym kierunku, tj. z wnętrza złącza na zewnątrz budynku (zewnętrzna warstwa uszczelnienia).

Zabezpieczając piankę poliuretanową przed zawilgoceniem, materiały paroizolacyjne (czyli wewnętrzne i zewnętrzne taśmy okienne lub membrany) zapobiegają jej degradacji, dzięki czemu może ona pełnić swoje funkcje przez długie lata. Pianki poliuretanowe firmy Soudal odznaczają się doskonałymi parametrami izolacyjności cieplnej, a ich szeroka oferta pozwala stosować system SWS o każdej porze roku.

Soudal Window Installation jest systemem do montażu stolarki otworowej w warstwie termoizolacyjnej. Kluczowym elementem SWI jest rama montażowa wykonana z materiału GFPR, które charakteryzuje się bardzo niskim przewodnictwem cieplny. Instalacja okna bezpośrednio na ramie pozwala maksymalnie zredukować liczbę łączników mechanicznych, które są najczęstszą przyczyną powstawania mostków termicznych wokół stolarki. System ten spełnia wymagania stawiane technologiom odpowiednim do stosowania w budownictwie pasywnym i posiada certyfikat Passive House Institute. Co istotne, SWI jest w pełni kompatybilny z systemem SWS i łącznie z nim powinien być stosowany.

Jakie korzyści niesie za sobą mieszkanie w szczelnym domu?

Odpowiednia szczelność domu jest koniecznym warunkiem skutecznego zarządzania energią w budynku. Zadbanie o wysoki poziom szczelności domu wyraźnie przekłada się na:

• niższe rachunki za ogrzewanie – w szczelnym domu straty energii cieplnej są zredukowane, ogrzane powietrze w sezonie zimowym nie ucieka w sposób niekontrolowany z budynku, co korzystnie wpływa na domowy budżet,
• niższe rachunki za chłodzenie – dostateczna szczelność domu przeciwdziała nagrzewaniu się budynku w sezonie letnim,
• wysoki komfort termiczny – w szczelnym domu o wiele łatwiej utrzymać optymalną dla mieszkańców temperaturę w każdych warunkach pogodowych.

Odpowiednia szczelność domu generuje ponadto korzyści w postaci lepszej izolacyjności akustycznej oraz minimalizacji ryzyka wystąpienia w budynku takich problemów, jak zawilgocenie ścian i innych elementów konstrukcyjnych.

Jakie działania remontowe mogą zwiększyć szczelność istniejącego domu?

O odpowiednią szczelność powietrzną budynku możemy zadbać nie tylko podczas budowy domu, ale również podczas prac remontowych, w szczególności poprzez wymianę wysłużonej stolarki otworowej na nową, z zastosowaniem zasad prawidłowego montażu. Soudal WIndow System oraz Soudal Window Installation są rozwiązaniami, które z powodzeniem możemy użyć zarówno w nowych obiektach, jak i tych, które poddawane są modernizacji.

Rekomendowanymi materiałami termoizolacyjnymi w przypadku wymiany okien i drzwi zewnętrznych z wykorzystaniem technologii Soudal Window System są płynne membrany Soudatight, ponieważ – w przeciwieństwie do taśm okiennych SWS – ich aplikacja nie wymagają specjalnego przygotowania otworu okiennego, tzn. mogą być nakładane nawet na niezagruntowane i lekko zapylone podłoże. W konsekwencji prace montażowe możemy przeprowadzić o wiele szybciej i sprawniej.

Oferta płynnych membran Soudatight obejmuje cztery rozwiązania:

• membrana wewnętrzna Soudatight LQ, którą nanosi się dowolnym pędzlem malarskim,
• membrana zewnętrzna Soudatight Hybrid, przystosowana do aplikacji odpowiednim pistoletem,
• membrana wewnętrzna Soudatight SP do natrysku za pomocą agregatu bezpośrednio z opakowania,
• membrana do zastosowań wewnętrznych i zewnętrznych Soudatight WP, za pomocą której skutecznie uszczelnimy połączenia stolarki z podłogą na tarasach i balkonach.

Blower Door Test

Badanie szczelności powietrznej budynku wykonuje się przy pomocy tzw. drzwi nawiewnych zgodnie z normą PN-EN ISO 9972 „Cieplne właściwości użytkowe budynków. Określanie przepuszczalności powietrznej budynków. Metoda pomiaru ciśnieniowego z użyciem wentylatora”. Drzwi nawiewne wykorzystuje się do wytworzenia pomiędzy wnętrzem budynku, a jego otoczeniem różnicy ciśnień, wynoszącej 50 Pa. Następnie mierzy się ilość powietrza przenikającą przez nieszczelności budynku. Szczelność powietrzną budynku można wyrazić jako n50 [h-1] – określający ile razy w ciągu godziny dojdzie do całkowitej wymiany powietrza w budynku w wyniku nieszczelności przy różnicy ciśnień pomiędzy środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym wynoszącej 50 Pa.

• q50 [m3 /h·m2 ] – przepuszczalność powietrzna przy ciśnieniu 50 Pa 

Parametr określający ile powietrza w ciągu godziny przecieknie przez 1 m2 powierzchni powłoki budynku przy różnicy ciśnień pomiędzy środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym wynoszącej 50 Pa, tzn. stosunek strumienia przecieku powietrza przy ciśnieniu 50 Pa [m3 /h] do pola obudowy budynku [m2]

• w50 [m3 /h·m2 ] – strumień jednostkowy przecieku powietrza przy ciśnieniu 50 Pa 

Parametr określający ile powietrza w odniesieniu do 1 m2 powierzchni podłogi netto przecieknie w ciągu godziny przy różnicy ciśnień pomiędzy środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym wynoszącej 50 Pa, tzn. stosunek strumienia przecieku powietrza przy ciśnieniu 50 Pa [m3 /h], do pola powierzchni podłogi [m2].

Zobacz film:

Całkowity przepływ powietrza wynika z nieszczelności następujących elementów:

• ścian, podłóg, dachu,
• miejsc łączenia się podłóg, ścian oraz dachu,
• połączeń pomiędzy ścianami a stolarką zewnętrzną,
• miejsc łączenia wpustów rur ze ścianami,
• przejść, przepustów.

Ponieważ stale poprawia się izolacja termiczna domów, zwiększa się znaczenie wentylacji w kontekście utraty energii. Część ubytku energii wynika z przenikania powietrza przez materiały budowlane oraz otwory znajdujące się w konstrukcji budynku. Uszczelnienie konstrukcji budynku pomaga ograniczyć stratę energii, jednocześnie ograniczając ryzyko uszkodzenia elementów konstrukcyjnych oraz powstawania przeciągów.